Skip to main content

Zeibantuk Mitbenh Dah Na Hman?


India ram, Rajasthan peng, khuate pakhat ah a cang balmi thil asi. Satil (caw, rang, le naa), an thi thluahmah. Hlathlaaitu nih an chimmi cu, ni a linhtuk ruangah ram an car dih i satil nih an ei duh hna lo ruangah an thihnak asi, ti an ti. Cucaah, mitbenh rong hringmi (green color) micompany ah an cah (order). An satil mit ah an benh dih hna tikah an hmuhmi poah a hring in an cuang dih. Ram car, hlan i an ei duh lomi zong kha, a hring in an hmuh dih cang caah khim tein an ei than. Thihnak chungin satil tampi an luat, tiah hlathlaitu nih a chim.

Nifatin kan khuasak tinhtuknak le kan minung hawi sin ka tlawnlennak ah zeibantuk mitbenh dah kan i benh, kan minung hawi hi zeibantuk rong in dah kan hmuh hna, ti hi a biapi ngaingai. Mi pakhat hi zeibantuk minung dah asi timi hi a sining taktak nakin, zeitindah kan hmuh, timi ah aa hngat deuh. Cucu worldview kan timi cu asi. Cu na worldview nih cun na ruahnak, na biaknak, le na sining vialte an thlen khawh fawn. Thinlunglei thiamsang (psychologist) pawl nih virkhoih hlathlaainak an tuah hnu ah, minung hi, a tlangpi in phunhnih ah an then. (1) Athalei kam in khua a ruatmi (optimist), (2) Achialei kam in khua a ruatmi (pessimist) tiin. Zeibantuk ah dah na um? Athalei kam in thil a hmu kho mi maw na si, chiatnak lawng dah a hmu kho mi na si? 

Kan leadership style hi teh, leadership maw asi ko rulership style deuh dah? Leader cu ‘lamsialpiaktu, riantuanpiaktu, hruaitu” tiin sullam fianh khawh asi. Ruler sullam “mi uktu, mipi duhnak siloin mah duhning lawng aa rinhmi” tiin, a fawinak in, fianh khawh asi. Phundang in kan chim ahcun, Rulership timi cu ‘Dictatorship, monarchy style, kingship, totalitarianism, autoeroticism’ asi ti khawh asi. Bangalore Lai Fellowship ihruaining hi leadership style maw, rulership style deuh asi ti zong hi ruah ngaingai a herh. Lai holh ah, “Lei le Dang Aa Seh,” timi kan ngei. A ngaingai ahcun lei le dang aa seh si loin lei le haa tu aa seh. Fiang deuh in chim ahcun ‘haa nih lei’ a seh. Haa nih ka thawng, ka cak tiin zeihmanh a tuah kho lomi lei kha seh lengmang hmanh sehlaw, saudeuh a hmunmi cu lei asi ko. Haa cu tlawmpal ah a beuh hmasa tawn. 

Inn cung sangpi ah a ummi pa nih a tang um mi kha na hmetuk, ti khawh asi lo. A tang i a um pa  zong nih a cung i a ummi pa kha a rak hmetuk ve. Cu bantukin ahohmanh i soi ding, nihsawh, zomhtaih ding kan um lo. Kan mah sining cio ah pakhat khat ti khawhnak kan ngei cio. Ruahchannak kan ngei cio. Lamkam t’hu kutdok (beggar) hmanh nih ruahchannak ngeilo in a t’hu lo. Nifatin kan nunnak—kan thanchonak le tlakchamhnak ah siseh, kan minung hawi kan hmuhning hna tiangin zeibantuk mitbenh in dah thil kan hmuh hna, timi cungah aa hngat. Cucaah, zeibantuk mitbenh dah kan ibenh timi hi a biapi ngaingai.

Comments

Popular posts from this blog

Halkha khuatlaknak le min a sullam By Pu Chawn Kio

  PHAILENZAWL (HALKHA) KHUA AN TLAKNAK By Pu Chawn Kio             Halkha Thlantlang Laimi hna cu Zotlang in Thlanrawn khuahmun ah, Thlanrawn khuahmun in Chuncung Cerhceu ah, Chuncung Cerhceu in Phailenzawl ah an ra i khua an tlak. Phailenzawl khua an rak tlak lioah hin inn 30 hrawng lawng an rak si. Phailenzawl khua cu atu Hakha khua ral, Falam lei motor lam thlang, Hakha in meng 4 zawn lam thlangah khin a si i, atu ah cun Pu Deny nih dum ah a tuah i nga zong a zuatnak hmun hrawng khi a si. Advertisement Add caption Phailenzawl khua ahhin sau nawn khua an sa i, a karh zong an karh ngai cang. Hi lioah hin Cinzah pawl hi ngeih le chiah zong, lung le thin zongah mifim le miṭhawng deuh an rak si rua i, Cinzahpa nih khuang zong a rak cawi. Cucaah cun Phailenzawl khua cu atu tiangin "Cinzah Khuangcawihmun" tiah nihin tiangin an ti lan. Phailenzawl khua an tlak kum: Phailenzawl khua an tlak hi zeitikah a si ti hi fiangin hngalhnak set cu a um lo nain,  AD.1450 hrawngah si dawh bik

Chin Miphun Thawhkehnak Tuanbia (Chinlang Family Source)

  CHIN MIPHUN THAWHKEHNAK                 Chin miphun pawl cu kan pupa tuanbia ah Hlan liopi ahcun ca  kan rak ngei ve nain saphaw cungah rak tial hna kaw, uico nih a tlik pi i a rak ei dih caah ca kan ngei kho ti lo tiah an ti tawn. Cucaah Mirang cozah nih Chin Land (Lairam) an kan uk i a bikin, Baptist missionary pawl kan ram an phak hnu lawngah ca an kan serpiak chom i ca hi kan ngei ve. Cuti i Chin miphun kan hram thawknak asiloah a tu kan umnak ChinLand (Lairam) kan phak hramthawk in ca kan rak ngeih lo caah kan thawhkehnak, pakhat le pakhat, pengkhat le pengkhat, asiloah phunkhat le phunkhat (clan)kan i pehtlaihning kha, Chin mi vialte cu pumkhat hrimhrim kan si ko tiah kan zumh i kan chim cio nain, a fiang tein a hngal khomi le a chim kho mi kan um ti lo. Mirang pawl nih A.D.1885 kum i kawlram vialte cu kan lak dih cang an rak ti lio ahhin (Lairam) ChinLand cu aa rak i tel ve lo. Cucaah kawl pawl nih an chimh hna ningin kawlram nitlak chaklei India le Bangadesh ramri ah Chin mip

Senthang Tuanbia by Chan Pum

             By Chan Pum Senthang a sullam hi mitampi nih kan thei kho lo. Pu Run Ro Thang Hakha i vuanthawk a tuan lio ah Sakta khua ah Senthang peng chung khua bawi vialte 1967 lioah a khomh hna i Senthang a sullam a hal hna. Ahohmanh nih kan thei lo an ti cio nain Surkhua Pu Van Kio nih atanglei bantukin Senthang asullam cu a chimh hna tiah meeting i aa tel vemi Sakta Pu Ceu Mang nih a ka ti. Sakta khuami Pu Tin Thang cu Mindat peng leiah ram hran ah a kal i Ro khuami a va thah hna. A kir leiah ka vainam ka philh sual a ti i a va kir hnawh i a lak than lioah Ro khuami nih an tlaih. Na min ahodah a si tiah an hal tikah Tin Thang ka si tiah a ti ko hna nain Tin Thang tiah an auhthiam lo i Senthang tiah an auh ruangah annih lei mi cu Senthang an si tiin Mindat leimi nih an kan ti ruangah Senthang min kan pu lan tiah Pu Van Kio nih a chim a ti. Pu Van Kio nih a chim a ti ning tein Myanmar Socialist Lansin Party nih 1968 kum i chuahmi Nunphung cauk cahmai 54 ah catialtu Pu Run Ro Thang t